Wyłączniki

Zadania i typy wyłączników. Zadaniem wyłączników w urządzeniach rozdzielczych jest otwieranie i zamykanie obwodów pod obciążeniem, to znaczy wyłączanie odbiorników w chwili gdy przepływa prąd roboczy lub włączanie ich, przy czym prąd zaczyna płynąć natychmiast po zamknięciu obwodu. Znacznie trudniejszym zadaniem wyłączników jest przerywanie dużych prądów zwarciowych i włączanie obwodów z istniejącymi zwarciami’. Obsługa urządzeń rozdzielczych otwiera i zamyka wyłączniki wT celu zmiany rozpływu energii elektrycznej w sieci w zależności od potrzeb odbiorców lub też w celu usunięcia nienormalnych stanów pracy zasygnalizowanych przez specjalne urządzenia, W razie powstania zakłóceń ruchowych, np. zwarć, urządzenia zabezpieczające powodują samoczynne otwieranie wyłączników (patrz rozdz. 13). Przy otwieraniu następuje rozwarcie zestyków wyłącznika i zgaszenie powstającego łuku elektrycznego przez czynnik gaszący, tzw. gasiwo. Stosuje się różnego rodzaju gasiwa: olej, a właściwie gazowe produkty jego rozkładu, woda i wytwarzana z niej para, powietrze lub inne gazy. W zależności od zastosowanego gasiwa rozróżniamy icyłączniki płynowe i ciśnieniowe gazowe. Wyłączniki mogą być dostosowane do pracy na zewnątrz lub w budynku. W zależności od tego rozróżniamy wyłączniki napowietrzne i wnętrzowe. Wyłączniki mogą być wyposażone w napęd mechaniczny. dostosowany do zdalnego sterowania lub w napęd ręczny.

Dane znamionowe. Poza napięciem znamionowym każdy wyłącznik scharakteryzowany jest wielkością prąciu znamionowego, to jest prądu, dla którego trwałego przepływu obliczono jego zestyki i wszystkie inne części prąd wiodące. W zależności od konstrukcji wyłącznik może w przypadkach zwarć wyłączać prąd znacznie większy od znamionowego, przepływający krótkotrwale, a zwany prądem wyłączalnym. Musi on odpowiadać prądoun zwarciowemu przepływającemu przez wyłącznik w czasie rozwierania jego zestyków. Ponieważ zabezpieczenia działają z pewnym opóźnieniem, a prąd zwarciowy maleje bardzo szybko, więc prąd wyłączalny może być mniejszy od największej wartości prądu zwarciowego (patrz rozdz. 5). Do określenia zdolności wyłączania zwarć przez wyłączniki stosuje się bardzo często pojęcie mocy wyłączalnej. Jest to pojęcie umowne podobnie jak moc zwarciowa nie mające żadnego fizycznego znaczenia. Moc wyłączalną oblicza się mnożąc prąd wyłączalny wyłącznika przez jego napięcie znamionowe i współczynnik skojarzenia V 3- Moc wyłączalną podaje się w MVA w odniesieniu do pewnego określonego napięcia. Jeśli wyłącznik pracuje przy napięciu niższym od znamionowego, to jego moc wyłączalną ulega zmniejszeniu.