Pomiar izolacyjności
Oprócz miernika izolacyjności z induktorem (§ 4.7) do pomiaru oporności izolacji stosuje się również omomierze brzęczykowe, w których brzęczyk zamienia prąd stały z bateryjki na prąd pulsujący. Prąd ten zostaje następnie przetransformowany na prąd o odpowiednio wysokim napięciu (500 V). Przetransformowany prąd zmienny o wysokim napięciu jest prostowany mechanicznie za pomocą styków umieszczonych na drgającej blaszce brzęczyka. Uzyskany w ten sposób prąd stały jest doprowadzony przez miernik do zacisków omomierza. Omomierze brzęczykowe są wygodniejsze przy pomiarach, gdyż odpada wtedy kręcenie korbki induktora, a po naciśnięciu przycisku przyrządu odczytujemy od razu dokładną wartość oporności izolacji.
Rysunek 23-1 przedstawia schemat brzęczyka. Po włączeniu trzech równolegle połączonych bateryjek o napięciu 4,5 V (do latarek kie- szonkowych) prąd przepływa od zacisku dodatniego do środkowego zaczepu uzwojenia niższego napięcia transformatorka T, potem płynie on przez lewą połówkę tego uzwojenia, przez dwie cewki H i wraca do zacisku ujemnego baterii. Ponieważ przez cewki H przepływa teraz prąd, języczek J zostanie przyciągnięty i najpierw zetknie się styk Ki. W tym momencie zostaną zwarte cewki H, a więc prąd przestanie przez nie płynąć, a języczek odskoczy wskutek swej elastyczności i zetknie się ze stykiem K\. Teraz prąd popłynie od dodatniego zacisku baterii, przez prawą połowę uzwojenia niższego napięcia transformatora T, do zacisku ujemnego, ale cewki ‘ H zaczną znów działać, języ czek zostanie przyciągnięty do styku Ki i opisany przebieg powtórzy się. Dzięki drganiom języczka uzyskuje się, że przez obie połówki pierwotnego uzwojenia transformatora T przepływa pulsujący prąd stały o różnym kierunku, co jest zbliżone do przepływu prądu zmiennego przez całe uzwojenie pierwotne. W uzwojeniu wtórnym powstaje odpowiednie napięcie zmienne, które za pomocą tego samego języczka jest natychmiast prostowane, ponieważ języczek przy zwieraniu styków Ki lub K’i zwiera również styki K, lub K’2 włączone w obwód wyższego napięcia transformatora T. Dla wygładzenia wytworzonego w ten sposób napięcia stałego włączono równolegle do każdej połówki uzwojenia wtórnego po jednym kondensatorze, a ponadto kondensator C włączono równolegle do zacisków 500 V. Rys. 23-2 przedstawia krzywą wyprostowanego napięcia 500 V. Jako przyrząd’pomiarowy stosuje się omomierz z cewką krzyżową (patrz rys. 4-25), którego wskazania są niezależne od ewentualnych wahań napięcia. Zakres pomiarowy przyrządu zawiera się zwykle w granicach 0 -i- 50 Mii,