Oczyszczanie spalin
Spaliny wychodzące z kotła unoszą ze sobą dużą ilość popiołu lotnego. W paleniskach rusztowych spaliny porywają 15 -r- 35% całkowitej ilości popiołu zawartego w spalonym węglu, a w paleniskach pyłowych 75 -4- 85% tej ilości. W nowoczesnych elektrowniach, o wielkiej mocy zainstalowanej, ilość popiołu unoszonego przez spaliny jest bardzo duża i wynosić może nawet 20 -4- 30 t/h. Tak duże ilości popiołu wyrzucane kominami powodowałyby bardzo poważne zanieczyszczenie powietrza, co jest niepożądane zarówno ze względu na osiedla mieszkaniowe, jak i na zakłady przemysłowe, w których lotny popiół działa szkodliwie na maszyny i urządzenia oraz na pewne wyroby, np. na papier i tkaniny.
Z tych powodów stosuje się urządzenia do oczyszczania spalin włączone w ciąg spalin pomiędzy podgrzewacz powietrza a wentylator ciągu. Urządzenia te są różnej konstrukcji najczęściej stosuje się odpylacze mechaniczne, wodne lub elektrostatyczne.
Działanie odpylaczy mechanicznych polega na wykorzystaniu bezwładności cząstek popiołu zawartych w spalinach, które wypadają ze strumienia spalin przy nagłej zmianie kierunku ich przepływu. Na tej zasadzie zbudowane są odpylacze źaluzjowe, cyklonowe i tzw. multicyklony.
W odpylaczach wodnych popiół zawarty w spalinach porywany jest przez strumień wody przepływający wzdłuż kolumn omywanych z zewnątrz spalinami albo przez kropelki wody rozpylonej w spalinach.
Działanie odpylaczy elektrostatycznych tzw. elektrofiltrów polega na przyciąganiu cząstek popiołu przez dodatnio naładowane elektrody, zasilane prądem stałym o napięciu 40 -f- 80 kV.
Schemat budowy elektrofiltru wraz z prostownikiem mechanicznym i pozostałymi urządzeniami elektrycznymi przedstawiono na rys. 3-13. Całkowita sprawność odpylaczy mechanicznych waha się w granicach 40 -f- 85%, a sprawność elektrofiltrów przekracza 90%. Odpylacze mechaniczne zatrzymują więcej części grubszych, podczas gdy odpylacze elektrostatyczne zatrzymują głównie drobne cząstki popiołu. Przy częściowym obciążeniu kotła odpylacze mechaniczne wykazują gorszą sprawność niż przy znamionowym obciążeniu. Odwrotnie, odpylacze elektrostatyczne pracują przy niższych obciążeniach z większą sprawnością. Spadek ciągu w odpylaczach mechanicznych jest dość znaczny i wynosi 30 -4- 75 mm słupa wody. Elektrofiltry wykazują znacznie niższy spadek ciągu, bo zaledwie 3 -h 10 mm słupa wody.
Odpylacze mechaniczne stosowane są obecnie często w prostszych wykonaniach dla kotłów rusztowych o niewielkiej wydajności, a w wykonaniach bardziej złożonych niekiedy do kotłów pyłowych. Przy kotłach pyłowych stosuje się jednak najczęściej odpylacze elektrostatyczne. Odpylacze wodne nie znalazły u nas szerszego zastosowania w elektroenergetyce.