Kurs elektryka, Elektryk – Warszawa, Tychy, Szczecin

W żłobkach stojana trójfazowej prądnicy synchronicznej o dwóch biegunach magnetycznych są umieszczone trzy jednakowe niezależne od siebie uzwojenia, przesunięte względem siebie o 120

Zezwój pierwszej fazy mieści się w żłobkach 1 i 1\ drugiej w żłobkach 2 i 2′, a trzeciej w żłobkach 3 i 3′. Uzwojenia są rozmieszczone w ten sposób, że pod każdym biegunem są żłobki należące do każdej fazy.

Wykonując odpowiednie przełączenie na tej tabliczce możemy kojarzyć uzwojenia fazowe w trójkąt lub gwiazdę. Jak wiemy, przy skojarzeniu uzwojeń fazowych w gwiazdę można zasilać sieć trój- lub czteroprzewodową.

Prądnica synchroniczna składa się z twornika i magneśnicy, przy czym twornik jest stojanem, a magneśnica wirnikiem. Umożliwia to budowę dużych jednostek, gdyż odprowadzenie prądu i ciepła z nieruchomego twornika jest łatwiejsze.

Wirnik turboprądnicy jest wykonywany z jednej odkuwki jak walec z wyfrezowanymi na obwodzie żłobkami (rys. 11-3). W żłobkach tych jest umieszczone uzwojenie wzbudzające zasilane prądem stałym ze wzbudnicy. Twornik prądnicy składa się z rdzenia wy- konanego z blach izolowanych, umieszczonego w kadłubie. Na wewnętrznym obwodzie rdzenia są żłobki, w których jest ułożone uzwojenie trójfazowe. Charakterystycznymi wielkościami znamionowymi prądnic prądu trójfazowego są:

– 1. Znamionowa moc pozorna w kVA, określona wzorem p = \/3 upi„ gdzie t/p – znamionowe napięcie międzyprzewodowe w kV Ip – znamionowy prąd przewodowy w A.

– 2. Znamionowe napięcie międzyprzewodowe l/p, na które prądnica została wykonana. Najczęściej stosuje się następujące napięcie znamionowe: 231/400, 525, 3150, 6300, 10 500 V, tj. o 5% wyższe od napięcia znamionowego sieci.

– 3. Znamionowy prąd przewodowy Ip prądnicy jest prądem odpowiadającym znamionowej mocy pozornej i znamionowemu napięciu międzyprzewodowemu

– 4. Prąd znamionowy wzbudzający jest prądem, na który zostało obliczone uzwojenie wzbudnicy.

– 5. Znamionowy współczynnik mocy cos q> określa znamionową moc czynną P prądnicy, mianowicie P = Pz cos Cp = 3 Up Jp cos cp [kw] (11-2)

– 6. Znamionowa częstotliwość f jest to częstotliwość, dla której prądnica została zbudowana.

– 7. Znamionowa temperatura powietrza chłodzącego jest to najwyższa temperatura, przy której prądnica może być obciążona mocą znamionową. Wynosi ona zwykle 35 do 40 °C.

Wielkość trwale dopuszczalnego obciążenia prądnicy zależy od temperatury powietrza chłodzącego, od współczynnika mocy, przy którym pracuje prądnica, oraz od dopuszczalnej temperatury nagrzania uzwojeń i żelaza stojana i uzwojeń wirnika. Większość prądnic stosowanych w elektrowniach cieplnych jest obliczona na oddawanie mocy znamionowej przy temperaturze powietrza chłodzącego na wlocie do prądnicy równej 35 lub 40 °C. Przyrost tem peratury powietrza w prądnicy w zależności od jej budowy wynosi zwykle nie więcej niż 20 do 30 °C. Jeżeli temperatura powietrza chłodzącego jest niższa od znamionowej, to warunki chłodzenia są lepsze i dzięki temu można prądnicę nieco przeciążyć. Na odwrót, przy wyższej temperaturze powietrza chłodzącego – prądnicę należy odciążyć. Dla większości prądnic znamionowy współczynnik mocy jest równy 0,8 i tylko dla dużych prądnic (50- 100 MW) wynosi on 0,85 do 0,9. Praca prądnicy przy współczynniku mocy mniejszym od znamionowego powoduje niepełne wykorzystanie jej mocy czynnej.