Kurs elektryka, Elektryk – Warszawa, Tychy, Szczecin

Rozdzielnie główne elektrowni, do których bezpośrednio przyłączone są prądnice, buduje się najczęściej jako rozdzielnie dwu- Systemowe. Układ taki umożliwia dokonywanie przełączeń w czasie ruchu oraz remonty szyn zbiorczych w czynnej rozdzielni. Tylko w elektrowniach o niewielkiej mocy buduje się czasem rozdzielnie główne z jednym systemem szyn zbiorczych. Im większa liczba prądnic o większej mocy znamionowej przyłączona jest do szyn zbiorczych, tym bardziej wzrasta moc zwarciowa. Odbiorniki energii o napięciu od 6 do 10 kV wytrzymują moc zwarciową do 100 MVA. Z tych powodów odbiory zasila się często za pośrednie- twem dławików przeciwzwarciowych, a szyny dzieli się na sekcje pracujące oddzielnie lub sprzężone za pomocą dławików.

Pojedynczy system szyn zbiorczych. Rys. 17-1 przedstawia przykładowy schemat połączeń niewielkiej elektrowni przemysłowej z rozdzielnią główną o pojedynczym systemie szyn zbiorczych. Szyny zbiorcze rozdzielni podzielone są na dwie sekcje sprzężone wyłącznikiem. Do jednej z sekcji przyłączona jest prądnica o mocy 4 MVA, a do drugiej transformator 4 MVA, 30/6 kV. Do obydwu sekcji’ przyłączone są odbiory. Układ ten pozwala na zasilanie odbiorów z prądnicy albo z transformatora sieciowego. Podłużne sekcjonowa- nie szyn zbiorczych umożliwia remont rozdzielni bez konieczności wyłączania wszystkich odbiorów.

Podwójny system szyn zbiorczych, Rys. 17-2 przedstawia przykład schematu większej elektrowni przemysłowej wyposażonej w dwie turboprądnice po 16 MVA o napięciu znamionowym 6 kV. Prądnice przyłączone są bezpośrednio do szyn zbiorczych rozdzielni głównej 6 kV. Dla zmniejszenia mocy zwarciowej w sieci’ zakładu przemysłowego, na każdym odbiorze ustawiono dławik przeciwzwarciowy. Rozdzielnia posiada dwa systemy szyn zbiorczych normalnie czynny jest jeden, a drugi stanowi rezerwę. W przypadku jakiegokolwiek- uszkodzenia czynnego systemu szyn zbiorczych np. pęknięcia izolatora wsporczego, można przejść na system rezerwowy i przeprowadzić remont uszkodzonego systemu.

Układy z prądnicami pracującymi bezpośrednio na szyny zbiorcze cz. II

W tym celu używamy wyłącznika sprzęgającego. Zamykamy najpierw odłączniki łączące wyłącznik sprzęgający z obydwoma systemami szyn zbiorczych, a następnie przez zamknięcie wyłącznika sprzęgającego łączymy obydwa systemy szyn. Następnie zamykamy odłączniki wszystkich odgałęzień, łączące je z rezerwowym systemem i otwieramy kolejno odłączniki systemu uszkodzonego. Otwierając wyłącznik sprzęgający rozłączamy systemy, a po otwarciu odłączników sprzęgła możemy przystąpić do remontu uszkodzonego systemu szyn zbiorczych. Przy dwóch systemach szyn zbiorczych można podzielić odbiory na dwie grupy i zasilać każdą z nich przez jedną prądnicę. Wyłącznik sprzęgający może przez jakiś czas zastępować uszkodzony wyłącznik odbioru. W tym celu usuwa się wyłącznik uszkodzony, a na jego miejsce wbudowuje się kawałki szyn zamykające przerwany obwód. Uszkodzony odbiór włącza się na rezerwowy system szyn zbiorczych i łączy się z czynnym systemem za pomocą wyłącznika sprzęgającego. do sprzęgnięcia elektrowni z siecią przesyłową służy transformator o mocy znamionowej równej mocy jednej z prądnic.

Na rys. 17-3 przedstawiono przykład schematu dużej elektrowni przemysłowej o mocy zainstalowanej 100 MW. Cztery turboprąd- nice o mocy znamionowej po 31,5 MVA pracują na szyny zbiorcze rozdzielni głównej 6 kV, wyposażonej w dwa systemy szyn zbioros czych. Jeden z systemów szyn zbiorczych podzielony jest na cztery sekcje (A, B,’C, D) jest to system roboczy. Drugi system szyn, tzw. manewrowy, nie jest dzielony. Do każdej sekcji rozdzielni przyłączona jest jedna prądnica. Po dwie sekcje są sprzęgnięte dławikami zwarciowymi. Poza tym każda z sekcji ma wyłącznik sprzęgający obydwa systemy szyn zbiorczych, Do połączenia z siecią służą, dwa transformatory o mocy po 31,5 MVA, 6/110 kV, przyłączone do środkowych sekcji rozdzielni 6 kV. Rozdzielnia 110 kV przedstawiona jest w przykładzie jako układ bezszynowy, tak zwany układ II. Daleko idące ‘sekc jonowanie szyn zbiorczych rozdzielni 6 kV umożliwia znaczne Ograniczenie mocy zwarciowych tak, że stosowanie dławików na odpływach 6 kV może okazać się zbędne. Sprzęgła podłużne i poprzeczne, łącznie z manewrowym systemem szyn zbiorczych, umożliwiają remont dowolnego odcinka szyn zbiorczych bez przerwy w ruchu. Przy czynnych wszystkich odcinkach szyn zbiorczych można system manewrowy wykorzystać, np. do przerzucenia części odbiorów z dowolnej sekcji na inną lub sprzęgnięcia transformatora sieciowego z jedną ze skrajnych sekcji w przypadku remontu prądnicy pracującej na tę sekcję. W układzie tym możliwe jest więc elastyczne dostosowanie się do każdorazowych warunków ruchowych.