Przekaźniki zwłoczne
Zastosowanie. Niekiedy wymagane jest zwłoczne działanie zabezpieczenia, to jest wyłączenie wyłącznika lub uruchomienie sygnalizacji dopiero po upływie pewnego czasu od chwili powstania uszkodzenia lub stwierdzenia nienormalnego stanu pracy. Ma to na celu zapewnienie właściwej kolejności działania zabezpieczeń połączonych posobnie lub uniknięcie działania pod wpływem krótkotrwałych, przemijających zaburzeń.
Zasada budowy i działania. Jako przykład budowy przekaźnika zwłocznego, systemu elektromagnesowego służyć może przekaźnik typu RT, przedstawiony schematycznie na rys. 6-7. Przepływ prądu przez uzwojenie 1, umieszczone na rdzeniu 2 powoduje obrót kotwicy 3, która napina sprężynę 4 za pośrednictwem dźwigni1 5, W stanie spoczynku dźwignia 5 przytrzymuje dźwignię 6 dociskając ją do występu stałego łożyska 7. Po obróceniu kotwicy 3 dźwignia 6 zostaje uwolniona, a pod działaniem sprężyny 8 zaczyna się obracać oś 9, do której umocowane jest ramię 10 ze styczkami ruchomymi 11. Ruch osi 9 hamowany jest przez mechanizm zegarowy 12, który powoduje, że ramię 10 porusza się wolno ruchem jednostajnym zbliżając się do styczek stałych 13 przekaźnika. Zetknięcie styczek stałych i ruchomych powoduje zadziałanie przekaźnika. Przestawiając styczki stałe ułoży- zmieniać ich początkową odległość od styczek ruchomych, a tym samym czas potrzebny do przebycia tej odległości przez ramię 10, to jest czas działania przekaźnika. Nastawienie czasu działania przekaźnika odczytuje się na po- działce wyskalowanej w sekundach. Gdy prąd w cewce 1 zostanie przerwany, kotwica obrotowa 3 pod wpływem działania sprężyny 4 wraca szybko w położenie początkowe. Ramię 10 wraca również do położenia początkowego pozostawiając w miejscu swego największego wychylenia wskazówkę 14 wleczoną przez dźwignię 15. Wychylenie wskazówki 14 wykazuje fakt rozruchu przekaźnika i czas jego pobudzenia. Dzięki zastosowaniu urządzenia zapadkowego mechanizm zegarowy nie hamuje szybkiego ruchu powrotnego ramienia 10.
Przekaźniki RT produkowane są dla następujących zakresów czasu: 0,3 -r- 3,5 s, 0,5 – 6 s, 1-12 s, 0 -H 20 s. Cewki przekaźników mogą być wykonane na napięcie stałe 24, 48, 110 lub 220 V. Pobór mocy cewki wynosi ok. 24 W.
Przekaźniki mogą być wyposażone dodatkowo w zestyk bezzwłoczny, zestyk przelotowy i zestyk krańcowy. Zestyk przelotowy daje krótkotrwałe zwarcie styczek, które następnie znowu się rozwierają. Zestyk krańcowy zostaje zwarty po osiągnięciu przez przekaźnik położenia krańcowego.